Trụ sở UB khởi nghĩa


      Di tích Trụ sở Ủy ban Khởi Nghĩa tỉnh Sa Đéc. Đây là căn hộ số 115, đường Vĩnh Phước (nay là số 485 đường Nguyễn Huệ, khóm 1, phường 1, thành phố Sa Đéc) của người dân làm nghề bán nem, bọn giặc sử dụng làm nơi quản thúc một số đồng chí mà chúng tình nghi có tham gia hoạt động Cách mạng nhưng chưa đủ chứng cứ để bắt giam.

Trải qua nhiều năm dài, ngôi nhà đã nhiều lần thay đổi chủ, hiện nay nó thuộc sở hữu của bà Phùng Kim Oanh. Tọa lạc tại thửa đất số 853 và 606, diện tích 172 m2 tờ bản đồ số 02 theo bản đồ địa chính phường 1. Mặt chính quay về hướng Bắc, được xây dựng từ khoảng những năm đầu thế kỷ XX theo lối kiến trúc kiểu Pháp tương đối hiện đại. Căn nhà được xây dựng bằng vật liệu; vôi vữa, tường gạch, mái lợp ngói âm dương,... một kiểu dáng đặc trưng của nhà dãy phố ở Nam bộ lúc bấy giờ.
Sau khi Tỉnh ủy hợp nhất, Ủy ban Khởi Nghĩa được thành lập, căn nhà số 115, đường Vĩnh Phước trở thành “Trụ sở” của Ủy ban Khởi Nghĩa và Tỉnh ủy lâm thời Sa Đéc. Trụ sở này nằm tại trung tâm tỉnh lỵ Sa Đéc. Cách con sông Sa Đéc, bên kia bờ là chợ Tân Qui Đông (cũ) gần đó có khu vực đóng cơ quan đầu não của địch. Vậy mà cơ sở này vẫn tồn tại và hoạt động lãnh đạo các phong trào Cách mạng trong toàn tỉnh, chỉ đạo, huy động và tổ chức lực lượng chuẩn bị tổng khởi nghĩa giành chính quyền trong tỉnh, cho thấy sự lãnh đạo mưu trí, dũng cảm và táo bạo của Đảng ta, dưới sự che chở đùm bọc của quần chúng nhân dân.

Ngày 25/8/1945, nơi đây đã ghi dấu sự kiện lịch sử của cuộc Cách mạng Tháng Tám: tên Tỉnh trưởng Sa Đéc ký biên bản bàn giao chính quyền cho Cách mạng, kết thúc thắng lợi việc giành chính quyền ở tỉnh Sa Đéc (nay là Đồng Tháp), là ngày hội của quần chúng, cũng là ngày các Đảng bộ thật sự trở thành Đảng cầm quyền, lịch sử đấu tranh của tỉnh gần một thế kỷ bắt đầu sang trang mới.


    Căn nhà số 115, đường Vĩnh Phước (cũ) đã đi vào lịch sử Cách mạng tỉnh nhà, ghi một mốc son hào hùng trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc.

     Di tích được công nhận di tích cấp tỉnh theo Quyết định Số 1684/QĐ-UBND-HC, ngày 14/11/2006 của UBND Tỉnh Đồng Tháp.